عقد آریایی یکی از سنت‌های کهن ایرانی است که در سال‌های اخیر به شکلی خاص و جذاب در مراسم‌های ازدواج اجرا می‌شود. این آیین، بر پایه‌ی باورهای اصیل و فرهنگی ایرانیان طراحی شده و برخلاف مراسم عقد اسلامی که بیشتر شامل خطبه‌ای مذهبی است، عقد آریایی بر عشق، احترام و همبستگی زوجین تأکید دارد. این آیین یادآور وفاداری و پایبندی به عشق واقعی و دوستی عمیق است که در بین ایرانیان جایگاه ویژه‌ای دارد. عقد آریایی، عموماً در فضای باز یا مکان‌های طبیعی برگزار می‌شود و زوجین در حضور شاهدان، به یکدیگر وعده‌های عاشقانه و تعهدات مشترک می‌دهند.با جانان همراه باشید
متن کامل عقد آریایی
متن عقد آریایی نیز با زبانی شاعرانه و دلنشین نگاشته شده است. در این متن، عبارات و جملات به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که به زندگی مشترک و عشق پایدار زوجین جلوه‌ای خاص ببخشند. این متن عموماً توسط مجری عقد قرائت می‌شود و هر جمله توسط عروس و داماد با “بله” تایید می‌گردد. نمونه‌ای از متن عقد آریایی به این صورت است:
روش برگزاری عقد آریایی
روند برگزاری مراسم عقد و ازدواج آریایی اینجوریه که عروس و داماد رو به روی همدیگه می‌ایستن و دستای هم رو می‌گیرن.
بعدش عاقد یا پیمان بان شروع می‌کنه به خوندن خطبه عقد آریایی. اغلب توی متن خطبه جملاتی مثل تعهد و وفاداری به همسر تکرار میشه. اول از همه، از عروس و داماد سوگندهایی گرفته میشه که نشون میده به زندگی مشترکشون وفادار خواهند بود. متن این سوگندها به صورت صوتی خوانده میشه و عبارت‌ها به این شکل هستن:
سوگند پیمان داماد
در نزد انجمن (نام داماد برده می‌شود) آیا به طراوت بهاران سوگند یاد میکنی تا هماره آنچه بر خود روا می داری بر همسر خویش روا داری و آنچه بر خود نمی پسندی بر او نیز نپسندی ؟! برای او شوئی وفادار و برای فرزندانت پدری خردمند و راهگشا باشی ؟!
داماد می‌گوید : سوگند یاد می‌کنم.
سوگند پیمان عروس
در نزد انجمن (نام عروس برده می‌شود) آیا به سرسبزی و باروری تابستان سوگند یاد میکنی تا با همسر خویش مهربان و همدل باشی و غرور و احترام او را همواره به جای آوری ؟! نیاز او را نیاز خود و در بی نیازی و بی آزی همسازو همگام وی باشی ؟!
عروس می‌گوید : سوگند یاد می‌کنم.
سوگند دوباره داماد
در نزد انجمن (نام داماد برده می‌شود) آیا به رنگارنگی پائیز سوگند یاد میکنی تا هماره پشتیبان و یاور وی باشی در شادی‌ها، غم‌ها، دارا و ناداری‌ها، تندرستی و بیماری، منزلت بانوی خویش را در تنهائی و در میان انجمن چون گوهری یگانه پاس داری ؟!
داماد می گوید : سوگند یاد می‌کنم.
سوگند دوباره عروس
در نزد انجمن (نام عروس برده می‌شود) آیا به سپیدی وپاکی زمستان سوگند یاد میکنی که همواره اجاق گرمی بخش، بختتان را روشن و پر فروغ نگه داری و برای او همسری وفادار و برای فرزندانت مادری دلسوز و مهربان باشی؟! به خانه ات شادی و گرمی بخشیده و هر آنچه در توان داری را در آذین بندی و پاکی آن به کار گیری ؟!
عروس می‌گوید: سوگند یاد می‌کنم.
سپس پیمان بان متن پیمان را که به صورت شعری زیبا است خوانده و داماد پس از او تکرار می کند: سپس پیمان بان متن پیمان را که به صورت شعری زیبا است خوانده و داماد پس از او تکرار می کند:
متن تکرار عقد اریایی مخصوص داماد
به نام نامی یزدان
تو را من برگزیدم از میان این همه خوبان
برای زیستن با تو، میان این همه گواهان
بر لب آرم این سخن با تو، وفادار خواهم ماند
در هر لحظه، در هر جا، پذیرا می‌شوی آیا ؟
تو با من این چنین هستی که من با تو؟
پس از آن عروس متن پیمان را به صورت زیر پس از پیمان بان تکرار می کند:
متن عقد اریایی مخصوص عروس
به نام نامی یزدان
پذیرا می‌شوم، مهر تو را از جان، هم اکنون
باز می گویم میان انجمن با تو، وفادار تو خواهم ماند
در هر لحظه، در هر جا برای زیستن با تو
تو هم با من چنان با مهر پیمان کن، که من با تو
متن عقد اریایی همزمان عروس داماد
عروس و داماد جملات زیر را پس از پیمان بان همزمان با هم تکرار می کنند:
تو چون هم آشیان خواهی شد با من
تمام عمر خواهم بود یک جان در دو بدن با تو
بهشت عشق سازم خانه را
سرشار از مهرو نور و عطر و یاسمن با تو
متن اریایی گواهان عقد
گواهان این پیوند:
همایون باد این پیمان
همایون باد این پیوند
گرامی باد این سوگند
همایون باد، همایون باد، همایون باد
پس از آن پیمان بان جمله زیر را بیان می کند:
شادباش ما و انجمن را پذیرا باشید
نوبت مجدد عاقد
پس از بسته شدن پیمان، پیمان بان نیایش های زیر را میتواند بخواند:
به نام دادار نیک اندیش
پروردگار دانا و توانا، ای یزدان پاک، ای دگرگون ساز دلها و روشنی بخش چشم‌ها، ای به آئین گرداننده‌ی شبان و روزان، ای سامان بخش نابسامانی‌ها و ای زداینده‌ی پریشانی‌ها، ای هستی ده و هستی بخش
تو را سپاس می‌گوئیم که به این دو یار مهربان، مهر خویش ارزانی داشتی تا زندگی‌شان را با پیوند دست‌ها و دلهایشان آغاز نمایند.
ای آگاه‌ترین آگاهان
سختی‌ها، ناپاکی‌ها، ستیزها، رنج‌ها و شکنج‌های زمانه را از ایشان دور ساز و دروازه‌های نیکی، خوشبختی و به زیستی را به رویشان بگشای.
هر روزشان را چون امروز گرم و درخشان و شادمان ساز.
سفره‌ی زندگی‌شان را همواره گسترده و پر برکت بدار.
به آنان فرزندانی ببخش تا با نیکی در پندار، کردار و گفتار در بهبود خانواده و جهان خویش کوشا باشند. عشق و مهر این خانواده را به استواری دماوند، به لطافت گل‌ها و روشنائی خورشید، به زلالی دریاها، به طراوت باران، به نسیم بهاری، به سرسبزی جهان همواره استوار و پایدار بدار.
پروردگارا
جام عشق، احترام، دوستی، گذشت، پیروی، همدردی، همراهی، همسازی و مهرورزی را میان این دو یار نشکن و آن را همواره لبریز و جاوید نگه دار
پروردگارا
هر روزشان را روزی نو و شب‌هایشان را پر ستاره و چون مهتاب پائیزی درخشان ساز. طلوع هر بامداد زرین‌ت را به نگاه پر مهرشان ببخش تا با عشق خویش، گرما‌بخش وجود یکدیگر باشند. سال‌های زیستن‌شان را پایدار و وفاداری به همسر را در نهادشان جاوید و ابدی بدار.
پروردگارا
بخت‌شان را بلندای آبی رنگ آسمان، غرورشان را شکوه ستیغ‌های بی‌راه البرز، آرامش‌شان را به نرمی گندم‌زارهای دشت مغان و مهرشان به یکدیگر را به ژرفای دریای پارس همانند گردان تا در پرواز زندگی هم‌بال یکدیگر چون عقابان تیز پرواز زاگرس، پشتیبان و یکدل باشند و آشیان خویش را از دسترس بدخواهان دور نگه دارند.
پروردگارا
چونان فرمای تا شقایق‌های خود رویِ دشت‌های دور در هنگامه‌ی رقص با نسیم بهاران قصه‌گوی مهرشان باشند و گل‌های کوهی روئیده در کنار سنگ‌های تفته از آفتاب در چشم‌انداز جویبارهای زلال و لغزنده یاد آور پیمان و وفاداری‌شان به یکدیگر گردند.
پروردگارا
کین، ناسازگاری، دروغ و کج اندیشی و اهریمنی را از نهادشان دور ساز و مشعل مهر و راستی، همدلی و خرمی اهورائی را در دلهایشان بیفروز. باشد که چون نیاکام مهر آئین خویش ستایشگر تو باشند و نیکی‌ها، سپیدی‌ها، پاکی‌هاو زیبائی‌هایت را هماره به خاطر سپارند.
متن اریایی 3 بانوی پشت عروس داماد
بهتر است سه بانوی حاضر در مراسم به عنوان نمادی از سپندارمذا (الهه مادر زمین)، آناهیتا (الهه آب و نعمت) و میترا (الهه پیمان دوستی و مهر) برای سابیدن قند و بر زبان راندن پیمان، در حالی که یکی کاسه عسل در دست، یکی حلقه‌ی داماد در دست و سومی حلقه عروس در دست دارد، در کنار عروس و داماد حضور داشته باشند و با پیمان‌بان (عاقد) همراهی کنند. پس از سوگند یاد کردن عروس و داماد جمله زیر را تک تک بر زبان می آورند.
گواهی می‌دهم پیمان بستن شما را
به نام نامی یزدان
تو را من برگزیدم از میان این همه خوبان
برای زیستن با تو، میان این همه گواهان
بر لب آرم این سخن با تو، وفادار خواهم ماند
در هر لحظه، در هر جا، پذیرا می‌شوی آیا ؟
تو با من این چنین هستی که من با تو؟
این نوع از متون بیشتر در راستای تعهدات عاطفی و انسانی طراحی شده‌اند و فضایی معنوی و شاعرانه را به مراسم عقد می‌بخشند. متن عقد آریایی معمولاً بنا بر توافق عروس و داماد و با انتخاب جملات عاشقانه و مرتبط با فرهنگ ایرانی تدوین می‌شود که به خاص بودن مراسم و تجربه‌ی زوجین کمک می‌کند.
آیا عقد آریایی، رسمی و قانونی است؟
عقد آریایی به‌خودی‌خود در بسیاری از موارد جایگزین عقد قانونی نیست و بیشتر به‌عنوان یک مراسم نمادین یا مکمل استفاده می‌شود. به عبارت دیگر، عقد آریایی از نظر حقوقی و قانونی جایگاه ثبتی ندارد و نمی‌تواند به‌تنهایی به‌عنوان مدرکی رسمی از ازدواج به‌حساب بیاید. برای اینکه ازدواج قانونی شود، عروس و داماد همچنان باید در دفتر ازدواج عقد اسلامی را ثبت کنند و از دفترخانه رسمی سند ازدواج دریافت کنند.
آیا می‌توان عقد آریایی را به ثبت رساند؟
این موضوع اغلب مورد سوال بسیاری از زوجین است. در صورتی که قصد دارید عقد آریایی را به‌طور رسمی به ثبت برسانید، بهتر است ابتدا مراسم عقد اسلامی در یک دفترخانه رسمی انجام شود و پس از آن، به‌عنوان یک مراسم نمادین و فرهنگی، عقد آریایی برگزار گردد. این مراسم میتواند به‌عنوان بخشی از مراسم جشن ازدواج اجرا شود که به‌زوجین اجازه می‌دهد هم تعهدات رسمی خود را تکمیل کنند و هم به آیین سنتی و فرهنگی ایرانی احترام بگذارند.
دلایل محبوبیت عقد آریایی با وجود عدم ثبت رسمی
محبوبیت این عقد به‌خاطر تأکید بر عناصر فرهنگی و معنوی، همچنان میان ایرانیان محبوبیت دارد. بسیاری از زوجین این مراسم را به‌عنوان فرصتی برای تأکید بر عشق و ارتباط قلبی خود در نظر می‌گیرند و برای آن‌ها جذابیت بیشتری نسبت به عقد رسمی و قانونی دارد. از سوی دیگر، اجرای این عقد فرصتی برای تجربه‌ی یک مراسم متفاوت، معنادار و نزدیک به فرهنگ ایرانی است که از نظر احساسی برای زوجین بسیار ارزشمند است.
چگونه می‌توان مراسم عقد آریایی را برگزار کرد؟
مراسم عقد آریایی با توجه به آزادی و انعطافی که دارد، میتواند به روش‌های مختلفی برگزار شود. این مراسم به‌طور معمول در فضاهای باز، باغ‌ها، یا مکان‌های طبیعی و آرامش‌بخش انجام می‌شود تا فضای معنوی و شاعرانه‌ای به آن افزوده شود. اما برای برگزاری آن نکاتی نیز باید در نظر گرفته شود که مراسم به بهترین شکل ممکن برگزار گردد.
مراحل برنامه‌ریزی و اجرای مراسم عقد آریایی
- انتخاب مکان مناسب: مکان برگزاری عقد آریایی بسیار مهم است؛ بیشتر زوجین باغ‌های زیبا، روف‌گاردن‌ها یا پارک‌های طبیعی را انتخاب می‌کنند تا بتوانند با طبیعت پیوندی نزدیک‌تر داشته باشند. همچنین این فضاها برای گرفتن عکس‌های زیبا و خاطره‌انگیز نیز بسیار مناسب هستند.
- دعوت شاهدان و دوستان نزدیک: عقد آریایی به‌طور معمول مراسمی صمیمی و کوچک است. حضور دوستان و خانواده‌های نزدیک، به‌ویژه شاهدان منتخب، به مراسم معنی و ارزش بیشتری می‌دهد.
- انتخاب متن و اجرای مراسم: یکی از اجزای اصلی این مراسم، متن عقد آریایی است که باید از پیش آماده شود. شما می‌توانید از متون آماده و موجود استفاده کنید یا با مشورت با یک مجری باتجربه، متن خاص و دلخواه خود را برای مراسم انتخاب کنید. این متن باید به‌گونه‌ای باشد که با فرهنگ و احساسات شما همخوانی داشته باشد.
- تهیه و تزئینات ساده: برای این نوع مراسم، نیاز به تزئینات پیچیده و تجملی نیست. استفاده از گل‌ها، شمع‌ها و چراغ‌های ساده اما زیبا میتواند فضایی عاشقانه و خاص را ایجاد کند.
چه کسانی می‌توانند عقد آریایی برگزار کنند؟
برگزاری عقد آریایی از نظر قانونی محدودیت خاصی ندارد و هر زوجی که علاقه‌مند به اجرای این آیین هستند، می‌توانند آن را به شیوه‌ای خاص برای خود برگزار کنند. این مراسم بیشتر جنبه‌ی معنوی و احساسی دارد و زوجین می‌توانند با همفکری و هماهنگی به بهترین شکل از آن بهره‌مند شوند.
مناسب برای چه نوع مراسمات؟
عقد آریایی به‌ویژه برای زوج‌هایی که به سنت‌ها و فرهنگ ایرانی علاقه دارند یا می‌خواهند پیوندی عمیق‌تر و صمیمی‌تر را تجربه کنند، مناسب است. بسیاری از زوج‌های ایرانی که در خارج از کشور زندگی می‌کنند نیز از این آیین استفاده می‌کنند تا پیوند خود را به سنت‌های ایرانی حفظ کنند.
مجریان مناسب برای عقد آریایی
اگرچه این مراسم توسط افراد مختلف قابل اجراست، اما بهتر است از یک مجری باتجربه و آشنا با مراسمات سنتی و فرهنگی استفاده کنید. این مجریان با تسلط بر متون عقد آریایی و نحوه اجرای مراسم، می‌توانند فضایی دلنشین و معنوی را برای شما و مهمانانتان ایجاد کنند.
چه زمانی برگزاری عقد آریایی مناسب است؟
این مراسم معمولاً در کنار عقد رسمی و قانونی انجام می‌شود و یا میتواند به‌عنوان بخشی از جشن عروسی برگزار شود. این شیوه، ضمن حفظ جنبه‌ی قانونی ازدواج، به زوجین این امکان را می‌دهد که به آیین‌های موردعلاقه خود احترام بگذارند و مراسمی نزدیک به فرهنگ و احساسات خود داشته باشند.